آیا عسل طبیعی شکرک میزند؟

سلام, به مجله زنبورداری علی بابا خوش آمدید، در این مقاله میخواهیم به مبحث قندک زدن عسل بپردازیم، شماید سوال خیلی از شما عزیزان این باشد که: آیا عسل طبیعی شکرک میزند؟
در پاسخ به این سوال که آیا عسل طبیعی شکرک میزند یا نه؟ باید خیلی کوتاه پاسخ شما را بدهیم که بله، عسل طبیعی قندک میزند که البته شکرک زدن یا قندک زدن نام شایسته ای برای این فرایند نیست و بهتر است بگوییم: عسل رس می‌بندد.
در این مقاله علت رس بستن یا قندک زدن عسل را برسی خواهیم کرد، با ما همراه باشید.

آیا عسل طبیعی شکرک میزند؟

آیا عسل خوب شکرک می‌زند؟ عسل طبیعی یک محلول غلیظ و فوق اشباع از انواع قند‌ها است و بر خلاف تصور رایج عموم مردم، میتواند پس از برداشت از کندو بسته به نوع شهد تغذیه شده توسط زنبور، از دو ماه تا حدودا 2 سال شکرک بزند!
​​​​​​​البته شکرک زدن نام جالبی برای این فرایند نیست، بهتر است بگوییم: عسل کریستالیزه میشود یا به اصطلاح رس میبندد.
پس عسل هم میتواند مانند شیره خرما یا شیره انگور شکرک بزند و این شکرک زدن عسل دلیل بر کیفیت یا عدم کیفیت عسل نیست.

علت شکرک زدن عسل چیست؟

زنبور عسل شهد گلها را تغذیه کرده و با افزودن آنزیم های گوارشی خود آن را تغلیظ میکند. همچنین زنبور عسلی که در حفره های کندو وجود دارد را دوباره مکیده و آن را غلیظ تر میکند تا غذای غلیظ و همچنین کم حجم را برای زمستان خود ذخیره کند.
به همین علت عسل یک محلول فوق اشباع از انواع قندها است.
​​​​​​​با توجه به دارا بودن مواد قندی در عسل، این ماده پس از مدتی حالت جامد به خود میگیرد.
البته تحت شرایطی نیز دوباره از حالت جامد به حالت مایع میتواند تبدیل شود.
عواملی نظیر آنزیم، دانه های گرده موجود در عسل، ذرات موم، رطوبت و سرما باعث میشود شکرک زدن عسل تسریع شود.

 آیا عسل شکرک زده تقلبی یا بی کیفیت است؟

خیر، شکرک زدن عسل دلیل بر عدم کیفیت عسل نیست. ما نمیتوانیم بگوییم: عسلی که قندک میزند بهتر است یا عسلی که قندک نمیزند بهتر است، هم عسل طبیعی و هم عسل تقلبی میتواند قندک بزند، چون هر دو مورد محلول هایی اشباع شده از قندها هستند, ولی بطور کلی عسل طبیعی بعد از مدتی میتواند قندک بزند. به همین دلیل است که بعضی فروشندگان عسل طبیعی را حرارت میدهند. 
 حرارت دادن باعث میشود که عسل قندک نزده و حالت خود را با گذشت زمان حفظ کند.

چرا بعضی فروشندگان عسل طبیعی را حرارت میدهند؟

حرارت دادن عسل خام باعث میشود که عسل در آینده متبلور نشده و اصطلاحا شکرک نزند.
حال چرا عسل را حرارت میدهند؟ مگر شکرک زدن عسل بد است؟
به جهت اینکه تصور رایج عموم مردم این است که عسل طبیعی نباید قندک بزند و همچنین اکثرا عسلی را میپسندند که کریستالیزه نشده باشد، فروشندگان عسل را حرارت میدهند.
حرارت دادن عسل میتواند تا حدودی باعث تولید هیدروکسی متیل فورفورال در عسل شود که برای سلامتی زیان بار است و همچنین حرارت دادن عسل میکرو ارگانیسم های طبیعی عسل را از بین برده و از خواص آن میکاهد.

چه عواملی باعث میشود که عسل زودتر رس ببندد؟

دمای محیط نگهداری عسل:
یکی از عواملی که باعث میشود شکرک زدن عسل زودتر اتفاق بیافتد، دمای محیط نگهداری آن است.
عسل معمولا در دمای زیر 25 درجه زودتر متبلور میشود، بخاطر همین است که عسل را نباید در یخچال و یا مکان های سرد نگهداری کنید.

گذشت زمان:
زمان یک فاکتور مهم در رس بستن عسل است، شکرک زدن عسل احتیاج به یک بازه زمانی دارد تا این فرآیند شکل بگیرد.

نوع تغذیه زنبور:
شهد بعضی گیاهان زودتر رس بسته و شهد بعضی گیاهان دیرتر، مثلا عسل بهارنارنج یا مرکبات در مدت کوتاهی میتواند رس ببندد ولی عسل کنار تا 3 سال میتواند شکرک نزند.

رطوبت داخل عسل:
هر چه رطوبت عسل کمتر باشد، عسل میتواند دیرتر رس ببندد و هر چه آب عسل بیشتر باشد عسل زودتر قندک میزند, ما قبلا در مقاله ای به مبحث غلظت عسل پرداخته ایم.

گلوکز و دیاستاز موجود در عسل:
بالا بودن میزان گلوکز نسبت به قند های دیگر موجود در عسل باعث تسریع شکرک زدن عسل میشود، همچنین دیاستاز در عسل میتواند این روند را تسریع کند.

وجود ناخالصی در عسل:
قرار داشتن موادی نظیر گرده گل، ذرات ریز موم، گرد و غبار و بدن زنبور عسل باعث زودتر شکرک زدن عسل میشود.
​​​​​​​

شکرک عسل را چگونه از بین ببریم؟

در بالا خواندیم که عسل یک ماده فوق اشباع قندی است و اینکه عسل هم میتواند مانند شیره خرما یا شیره انگور قندک بزند, پس عسل قندک زده را مصرف کنید، حال اگر علاقه ای به مصرف عسل رس بسته ندارید، میتوانید آن را از بین برده و به حالت اولیه در بیاورید.
 راه حل از بین بردن  شکرک عسل این است که شما عسل را داخل یک ظرف شیشه ای ریخته و آن را برای مدتی داخل آب  گرم با دمای حدودا  45 درجه بگذارید. پس از مدتی قندک عسل از بین رفته و عسل به حالت اولیه باز میگردد.
 توجه داشته باشید که حرارت آب زیاد نباشد زیرا باعث تولید هیدروکسی متیل فورفورال میشود که در مقاله چای داغ و عسل به آن اشاره کرده ایم، همچنین حرارت دادن باعث میشود, میکرو ارگانیسم های عسل از بین برود و عسل کمی خواص درمانی خود را از دست بدهد.

آیا عسل قندک زده هم به فروش میرسد؟

​عسل قندک زده با نام های: عسل سفید، عسل خامه‌ای، عسل کرمی و یا عسل رس بسته در بازار فروخته میشود و طرفداران زیادی نیز دارد.
 بعضی عسل ها بسته به تغذیه زنبور، زودتر متبلور میشوند و به همان صورت رس بسته در بازار به فروش میرسند.
​​​​​​​ جالب است بدانید در کشور آلمان و بعضی کشورهای اروپایی عسل رس بسته طرفداران بیشتری دارد و مردم عموما برای مصرف روزانه عسل، آن را بصورت رس بسته تهیه می‌کنند. در ایران هم اخیرا عسل کرمی یا رس بسته طرفداران زیادی پیدا کرده ولی عموما همه مردم عسل را با شکل واقعی آن یعنی بصورت شهد بیشتر می‌پسندند.

لینک های مفید

مضرات آبلیمو و عسل

درمان گلو درد با عسل

عسل در ماه رمضان

درمان سرفه با عسل

عسل و دارچین برای لاغری

خواص عسل و سیاه‌دانه چیست؟

​​​​​​​عسل برای سرماخوردگی چه فوایدی دارد؟

همانطور که در پاسخ به این سوال شما که آیا عسل طبیعی شکرک میزند؟ گفتیم بله، در پاسخ به این سوال که آیا عسلی که قندک نزند تقلبی است باید بگوییم خیر!
به این معنی که شکرک زدن یا شکرک نزدن عسل، دلیلی بر اصل بودن یا تقلبی بودن عسل نیست!
هم عسل تقلبی می‌تواند شکرک بزند و هم عسل اصل ولی احتمال قندک زدن عسل طبیعی اندکی بیشتر بوده و عسل طبیعی از پایین شروع به رس بستن می‌کند ولی عسل تقلبی از بالا و روی سطح خود شروع به رس بستن می‌کند.

آیا عسلی که قندک نزند تقلبی است؟